„Chłopi” – lektura, która lepiej smakuje po latach

Każdy z nas zapewne miał jakąś styczność z dziełem Władysława Reymonta. „Chłopi” to książka, z którą musi stykać się młodzież licealna. Jednak dzięki przepięknemu filmowi i świetnej muzyce z niego, dzieło noblisty zyskało pozytywnie. I m.in. przez to sam sięgnąłem jeszcze raz po tę powieść.

Opowiada ono o losach mieszkańców wsi Lipce, a głównie o Antku Borynie, jego ojcu i żonie. Ich losy skrzyżowały się z młodą Jagną, która uchodziła za najpiękniejszą dziewczynę we wsi. Jej życie i pozostałych bohaterów mocno się zmienia po ślubie dziewczyny ze starym gospodarzem Boryną.

Każdy z nas musiał częściowo zmierzyć się z tą lekturą w przeszłości. Z czasów szkolnych pamiętam, że nie było to nic przyjemnego. Po wielu latach ponownie sięgnąłem po tę książkę. „Chłopi” stały się znowu popularnym dziełem, a wszystko za sprawą niesamowitego filmu. Był to nawet obraz brany długo do nominacji do Oscara (niestety odpadł na ostatniej prostej). Popularność sprawiła, że wiele osób znowu zaczęło czytać powieść Reymonta. W tym ja.

Dla przypomnienia akcja książki dzieje się we wsi Lipce, a samo dzieło podzielone jest na cztery pory roku. Każdej z nich towarzyszą odpowiednie prace, które muszą wykonywać chłopi. We wsi najzamożniejszym gospodarzem jest Maciej Boryna, który niedawno drugi raz owdowiał. Jest to mężczyzna już po 50. roku życia, ale wciąż ciężko pracujący na swój majątek. Nie jest on za bardzo zadowolony ze swoich dzieci, bo młodszy syn Antek jest wiecznie naburmuszony i trudny w charakterze, a jego starsza córka wyszła za mąż za kowala, który co chwila stara się dopiec gospodarzowi. Jedynym dzieckiem, które mogłoby przejąć grunt po ojcu, jest jego syn przebywający w carskiej armii.

We wsi jedną z najpiękniejszych panien jest Jagna Paczesiówna, córka Dominikowej – znachorki. Osiemnastolatka jest urodziwa, ma duże powodzenie u mężczyzn, a potajemnie podkochuje się w niej Antek, choć ten ma żonę i dzieci. Życie Jagny, które jest dość swobodne jak na wieś, zmienia się w momencie, w którym stary Boryna chce wziąć ją za żonę. Po dogadaniu się z Dominikową Jagna zostaje obiecana Borynie za żonę. Od tego momentu życie bohaterów Lipiec mocno się zmieni.

Każdy z grubsza wie, o czym jest ta książka. Jednak po latach i ponownym sięgnięciu po tę lekturę muszę stwierdzić, że teraz patrzę na nią całkiem inaczej. Dzieło Władysława Reymonta to jedno z tych, które inaczej się czyta niż w czasach szkolnych. Można w tej książce znaleźć masę błędów, bo sam autor całkowicie zmieniał swoje dzieło po pierwotnej wersji. Sam język powieści nie jest łatwy dla kogoś, kto jest w szkole średniej. A nawet po ponownym sięgnięciu po to dzieło wcale łatwiej się go nie czyta.

Nie chce za bardzo wgłębiać się w fabułę, ale muszę przyznać, że po latach doceniam bardziej tę lekturę. Reymont zbudował wyraziste postacie, choć niektóre bardzo denerwują czytelników. Ale dobrze rozrysował najważniejszych bohaterów, a do tego każdy tom i jednocześnie końcówkę każdej pory roku pisał mistrzowsko. Każde zakończenie naprawdę jest mocne i działa z podwójną siłą na czytelnika. Długo zostają nam w myślach wydarzenia z końcówek każdego tomu. To zmusza do własnych przemyśleń, co jest pożądane w takim dziele.

Wydaje mi się, że „Chłopów” przyjemniej się czyta po tych wielu latach, niż wtedy w szkole. Przez ten czas człowiek nabrał pewnych doświadczeń i jest teraz w stanie lepiej ocenić dzieło noblisty. Dlatego moje drugie podejście do tej książki oceniam pozytywnie i ciesze się, że dałem się nakłonić do przeczytania tego dzieła.

Moja ocena: 7,5/10